Gedragscode voor tolken in de praktijk
Hieronder is de officiële Gedragscode voor beëdigd tolken weergegeven. Deze Gedragscode is van toepassing op alle werkzaamheden van beëdigd tolken. Deze gedragscode is onderdeel van het Besluit gedragscode voor tolken en vertalers in het kader van de Wet beëdigde tolken en vertalers 2024 dat per 1 februari 2024 in werking is getreden.
De gedragsregels uit deze Gedragscodes zijn hieronder voorzien van praktijkvoorbeelden van klachten die zijn voorgelegd aan de Klachtencommissie Wbtv. De Klachtencommissie Wbtv beoordeelt klachten namelijk op basis van deze Gedragscodes en brengt advies uit. Deze webpagina biedt een handig overzicht over hoe een beëdigd tolk en beëdigd vertaler zich wel of niet dient te gedragen volgens de Klachtencommissie Wbtv.
Per gedragsregel worden de praktijkvoorbeelden uit meest recente adviezen weergegeven. Naar oudere, relevante adviezen van de Klachtencommissie Wbtv kan worden doorgeklikt.
Per advies is weergegeven of de klacht gegrond of ongegrond is. De volledige adviezen zijn vindbaar door op de nummers van de adviezen te klikken.
De gedragscode voor tolken in het kader van de Wbtv wordt als volgt vastgesteld:
Ik,
de tolk,
accepteer dat ik bij het uitoefenen van mijn beroep, altijd naar eer en geweten de best mogelijke dienst verleen. Daarbij houd ik mij aan vijf kernwaarden:
- Integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid
- Vertrouwelijkheid
- Volledigheid
- Transparantie
- Professionaliteit
Onder integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik ben integer.
- Ik stel mij onafhankelijk, onpartijdig en objectief op, zowel vóór, tijdens als na de opdracht.
- Ik negeer eigen vooroordelen en voorkeuren bij de werkzaamheden.
- Ik stel ieder mogelijk eigen belang terzijde.
- Ik zorg dat elke (schijn van) vooringenomenheid wordt voorkomen.
- Ik laat mijn werkzaamheden niet beïnvloeden door druk van buitenaf en voer mijn werkzaamheden in alle vrijheid en zonder vrees uit.
Ter nadere invulling van de kernwaarde integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik uit geen persoonlijke opinies, voorkeuren, interpretaties of gevoelens, ook niet op (voor zover mogelijk) non-verbale wijze.
Ik kleed mij gepast op een wijze die aansluit bij het karakter van mijn werkzaamheden.
Ik breng partijen onmiddellijk op de hoogte van elke professionele of persoonlijke band tussen mijzelf (de tolk) en een betrokkene.
Ik houd mij strikt aan de opdracht. Ik ben niet behulpzaam bij andere taken.
Ik verstrek geen informatie die de eigen integriteit, onafhankelijkheid of onpartijdigheid in het gedrang brengt, noch op eigen initiatief, noch op verzoek van partijen.
Ik informeer partijen onmiddellijk wanneer de eigen integriteit, onafhankelijkheid of onpartijdigheid in het gedrang komt en dit de tolkdienst mogelijk negatief beïnvloedt. Ik wijs een opdracht af of staak een opdracht wanneer de eigen onafhankelijkheid, onpartijdigheid of onafhankelijkheid niet gewaarborgd kan worden.
Ik maak geen misbruik van mijn positie. Ik aanvaard geen giften of tegenprestaties van de partijen.
Ik blijf mij bewust van mijn eigen rol als tolk en neem in principe geen deel aan gesprekken die niet met de opdracht te maken hebben.
Ik vermijd onderonsjes en een-op een-overleggen met de betrokkenen vóór, tijdens en na de tolkopdracht. Zo stel ik me afzijdig op tijdens het wachten vóór de opdracht, en neem ik na de opdracht direct afscheid van de betrokkenen.
Bij gebruik van social media ben ik mij bewust van de houding die ik als tolk in het openbaar dien uit te stralen. Ik voorkom dat mijn bijdragen mijn integriteit, onafhankelijkheid en onpartijdigheid aantasten.
Onder vertrouwelijkheid versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik houd mij aan de geheimhoudingsplicht.
- Ik ga uiterst zorgvuldig om met alle informatie waarover ik in de uitoefening van mijn beroep beschik.
Ter nadere invulling van de kernwaarde vertrouwelijkheid handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik heb een geheimhoudingsplicht. Ik krijg bij het voorbereiden en uitvoeren van een tolkdienst informatie. Ik deel deze informatie met niemand, tenzij de wet mij dit voorschrijft of uit de tolkdienst blijkt dat ik niet anders kan.
Voor zover dat in mijn macht ligt, zorg ik bij het tolken op afstand, dat ik de tolkdienst verricht in een veilige omgeving waar niemand kan meeluisteren of opnames kan maken van de tolkdienst.
Indien ik tijdens het verrichten van tolkwerkzaamheden notities maak, vernietig ik deze onmiddellijk na afloop van de tolkdienst. Ik vernietig ook documentatie die ik met betrekking tot de tolkdienst heb ontvangen.
Onder volledigheid versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik tolk volledig en getrouw, alles wat betrokkenen zeggen, zonder iets toe te voegen, weg te laten of te wijzigen.
Ter nadere invulling van de kernwaarde volledigheid handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik tolk alles wat tijdens de tolkdienst wordt gezegd, ook wanneer opmerkingen tot mij zelf zijn gericht of wanneer iemand iets tegen mij zegt.
Ik gebruik, voor zover mogelijk, steeds hetzelfde taalregister en niveau van de woordenschat als de sprekers. Ik leg zoveel mogelijk dezelfde nadruk.
Ik tolk beledigende of choquerende woorden.
Ik tolk onwaarheden of fouten, precies zoals ik ze gehoord heb.
Ik geef aan als ik iets niet begrijp of niet (goed) versta, en vraag om verduidelijking of herhaling wanneer iets onduidelijk is.
Onder transparantie versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik verleen tijdens de tolkdienst inzicht in alles wat ik doe of zeg.
Ter nadere invulling van de kernwaarde transparantie handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik vertel de betrokkenen onmiddellijk wanneer ik afwijk van wat de betrokkenen zeggen.
Ik tolk alles wat tijdens de tolkdienst wordt gezegd, zodat de betrokkenen daarvan volledig op de hoogte zijn.
Ik tolk geen (telefoon)gesprekken die plaatsvinden in dezelfde ruimte als waar ik tolk, indien deze gesprekken niets met de opdracht te maken hebben. Ik tolk wel kort wat er gebeurt, zodat de anderstalige het ook begrijpt.
Ik meld onmiddellijk wanneer vaktermen, jargon, beledigende of choquerende woorden, straattaal, etc. niet precies hetzelfde of niet goed vertolkt kunnen worden.
Ik meld het onmiddellijk aan de betrokkenen als de anderstalige niet de taal of variant spreekt waarvoor de tolkdienst was aangevraagd.
Ik meld partijen wanneer ik van plan ben om een tolkopdracht te staken of te onderbreken. Ik motiveer mijn beslissing.
Onder professionaliteit versta ik in het kader van deze gedragscode het volgende:
- Ik gedraag mij altijd professioneel;
- Ik behandel de betrokkenen met respect;
- Voor zover dat in mijn macht ligt, ben ik verantwoordelijk voor de kwaliteit van mijn prestatie;
- Ik verbind mij ertoe mijn kennis en deskundigheid permanent te onderhouden.
Ter nadere invulling van de kernwaarde professionaliteit handel ik als volgt en neem ik het volgende in acht:
Ik behandel alle partijen met respect, ongeacht nationaliteit, gender, taal, etniciteit, cultuur, leeftijd, politieke overtuigingen, seksuele oriëntatie, godsdienst, etc.
Ik voer uitsluitend opdrachten uit waarvoor ik competent en bevoegd ben.
Ik meld het onmiddellijk wanneer dialecten niet adequaat getolkt kunnen worden.
Ik respecteer het recht van partijen om mij te weigeren als tolk.
Ik geef desgevraagd een vertaling à vue.
Ik staak de opdracht indien ik de kwaliteit van mijn prestatie niet (langer) kan garanderen, ook wanneer dit het gevolg is van de werkomstandigheden.
Ik kom afspraken tijdig na, en voorkom dat ik deze zonder geldige reden en ontijdig annuleer.
Ik zorg er zoveel mogelijk voor dat wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor een ongestoorde dienstverlening. Ik verzoek de opdrachtgever zo nodig om passende maatregelen te treffen, bijvoorbeeld zodat ik en de betrokkenen elkaar goed kunnen zien en verstaan. Dit geldt voor zowel tolken op locatie als hybride tolken.
Voor zover dat in mijn macht ligt, zorg ik ervoor dat bij een tolkdienst op afstand wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor een ongestoorde dienstverlening:
- Ik heb de juiste apparatuur voor een ongestoorde audio(visuele) verbinding;
- Ik heb een goede en veilige internetverbinding;
- Ik heb de juiste software die up-to-date is;
- Ik zorg dat omgevingsgeluiden tot een minimum worden beperkt en voorkom dat ik tijdens de tolkdienst wordt gestoord.
Als ik de tolkdienst op afstand door technische problemen niet voldoende (goed) kan uitvoeren, dan meld ik dit onmiddellijk aan partijen.
Ik bereid elke opdracht zo goed als mogelijk voor op basis van de informatie die de opdrachtgever heeft verstrekt.
Ik introduceer mij bij aanvang van de tolkdienst en leg kort (in beide talen) mijn werkwijze als tolk uit:
- Ik ben de tolk in de talencombinatie X
- Ik heb de plicht om alles te tolken wat alle betrokkenen voor wie ik tolk zeggen
- Ik heb een geheimhoudingsplicht
- Ik ben onpartijdig
- Ik tolk in de ik-vorm
- Ik verzoek u om elkaar rechtstreeks aan te spreken.
Ik start steeds met deze introductie, ook wanneer ik herhaaldelijk bij dezelfde opdrachtgever of voor dezelfde anderstalige tolk.
Ik tolk in de ik-vorm (1epersoon) om de communicatie tussen de betrokkenen te bevorderen en wijs de betrokkenen erop dat ze elkaar rechtstreeks dienen aan te spreken. Ik verwijs naar mijzelf in de derde persoon als ‘de tolk’ om verwarring te voorkomen.
Ik erken en verbeter fouten in de vertolking, zodra ik of een van de betrokkenen die opmerkt.
Ik ben niet verplicht om mijn persoonlijke gegevens te delen met de anderstalige betrokkene.
Ik stel mij collegiaal op ten opzichte van andere tolken.
Ik licht betrokkenen in wanneer het mij onmogelijk wordt of wordt gemaakt om de Gedragscode te respecteren.
Ik respecteer de werkafspraken die met mij zijn gemaakt.
Ik verleen bij klachten mijn volledige medewerking aan de klachtenprocedure als bedoeld in artikel 16 van de Wbtv.
Ik sta open voor gevraagde en ongevraagde constructieve feedback met betrekking tot de opdracht.
Disclaimer:
Deze praktijkvoorbeelden zijn samenvattingen van adviezen van de Klachtencommissie Wbtv. Aan de teksten op deze webpagina kunnen geen rechten ontleend. De teksten van de samenvattingen worden opgesteld door Bureau Wbtv, niet door de Klachtencommissie Wbtv. Zie de geanonimiseerde adviezen van de Klachtencommissie Wbtv voor de volledige teksten en de officiële duiding van gedragingen en diensten van beëdigd tolken en vertalers door de Klachtencommissie Wbtv.